Það eru þó fleiri en aðeins við knattspyrnuþjálfarar sem þurfum að vanda okkur. Vil ég sérstaklega nefna í þessu sambandi íþróttafélög en ætla má að iðkendur yngri flokka sitji á hakanum eða hreinlega mæti afgangi þegar kemur að framkvæmd knattspyrnuleikja. Vil ég nefna tvennt.

Fyrsta atriðið lýtur að knattspyrnuvöllum. Sætir furðu að mínum dómi, einkum þegar hin stærri íþróttafélög á höfuðborgarsvæðinu eiga í hlut, að knattspyrnuleikir í Íslandsmóti skuli, nánast undantekningarlaust, fara fram á gervigrasvöllum yfir hásumar þegar félög hafa á að skipa glæsilegum leikvöllum og æfingasvæðum, lögðum náttúrulegu grasi. Í dæmaskyni langar mig að nefna eitt atvik, sem er nýlegt, en þá fóru fram kappleikir í Íslandsmóti í 5. aldursflokki drengja þar sem heimaliðið var félag af höfuðborgarsvæðinu með mikla knattspyrnuhefð og glæsta sögu.

Háttar svo til hjá umræddu félagi að saman liggja prýðilegur grasvöllur/æfingasvæði og gervigrasvöllur. Átti ég ekki von á öðru en að leikar færu fram á hinu náttúrulega grasi. Sú varð ekki raunin og spurðist ég fyrir um hvernig á þessu stæði.

Svar í umrætt sinn var á þá leið að grasið hefði ekki verið vökvað. Þetta er aðeins eitt dæmi af mörgum en ég hef í gegnum tíðina spurt hina ýmsu hverju þetta sæti og hafa svörin iðulega verið á sömu lund, að framangreindu dæmi undanskildu, að verið sé að „spara“ grasvellina og æfingasvæðin.

Það er mín skoðun að knattspyrna ætti fremur að fara fram á náttúrulegu grasi en gervigrasi, sé þess kostur, og heldur mundi ég þiggja þokkalegt æfingasvæði, lagt náttúrulegu grasi, en gervigrasvöll. Tel ég mig hafa vissu fyrir því að flestir knattspyrnuþjálfarar yngri flokka séu mér sammála.

Síðara atriðið lýtur að vali á dómurum. Við blasir sú staðreynd að oft og tíðum eru alltof ungum dómurum falin þau vandasömu verk að dæma knattspyrnuleiki í yngri flokkum, þ. á m. leiki í Íslandsmóti. Verður þessu líklega best lýst með nýlegu dæmi af reynslu minni úr yngri flokkaþjálfun, sem því miður er ekki einsdæmi.

Um var að ræða kappleik í 4. aldursflokki drengja í Íslandsmóti þar sem dómari leiksins var afar ungur drengur, líklega ekki eldri en 15 ára. Eftir á var mér reyndar greint frá að hann væri á 14. aldursári en ég hef þó ekki kannað það sérstaklega og óstaðfest leikskýrsla hefur ekki verið fyllt út um þetta atriði. Aðstoðardómarar leiksins voru drengir á svipuðum aldri. Bæði lið voru einkum skipuð drengjum á yngra ári í 4. aldursflokki, þ. e. á 13. aldursári, en hafi dómarinn verið á 14. aldursári hefur hann aldur til að vera leikmaður í sama aldursflokki.

Um hörkuleik var að ræða og upp komu allnokkur vafatilvik. Aukaatriði er hver úrslit leiksins urðu eða hvort liðið bar hallann af vafatilvikum og ekki verður gerð tilraun til að halda fram að við hinn unga dómara hafi verið að sakast – hann gerði sitt besta. Það að setja svo ungan dreng, hvort sem hann er 14 eða 15 ára, í þá stöðu að dæma krefjandi knattspyrnuleik í 4. aldursflokki í Íslandsmóti er óviðunandi að mínum dómi. Bæði er það óviðunandi gagnvart viðkomandi dreng, sem er barn, og allri framkvæmd leiksins.

Að mínum dómi ræður svo ungt fólk ekki við verkefni af því tagi sem hér um ræðir, sama hversu efnilegt það er, enda er dómgæsla í knattspyrnu yngri flokka krefjandi og ætti öðrum fremur að vera á hendi fullorðinna, eða a. m. k. ungmenna sem náð hafa 16-17 ára aldri. Gildir einu hvort að sá sem er á 15. aldursári geti, að tileknum skilyrðum uppfylltum, öðlast réttindi til þess að vera unglingadómari og um leið „rétt“ til þess að dæma leiki í 4. aldursflokki samkvæmt gildandi reglugerð KSÍ um knattspyrnudómara og eftirlitsmenn.

Það er skoðun mín að hér þurfi íþróttafélög að vanda sig, hvort sem um ræðir að veita eins góða aðstöðu til knattspyrnuleikja í yngri flokkum og unnt er eða við val á knattspyrnudómurum. Leyfum börnum að leika knattspyrnu við bestu aðstæður og látum ekki börn dæma knattspyrnuleiki jafngamalla barna!

Með góðum knattspyrnukveðjum,
Birgir Jónasson, knattspyrnuþjálfari yngri flokka.